Ethos tecnocrático e evocação do passado: recursos discursivos de Daniel Noboa e Luisa González durante o debate televisionado do primeiro turno das eleições presidenciais de 2023 no Equador.
DOI:
https://doi.org/10.35956/v.25.n2.2025.p.82-99Palavras-chave:
Ethos, Análise do Discurso, Cenografia, Esquema Actancial, Ecuador, ComunicaçãoResumo
Este artigo examina, por meio das categorias de cenografia discursiva e do esquema mítico actancial, os elementos textuais e contextuais que moldaram os discursos dos candidatos presidenciais Daniel Noboa e Luisa González, durante o debate televisionado do primeiro turno para as eleições antecipadas de 2023 no Equador. González elaborou uma narrativa que colocou seu partido e a figura do ex-presidente Rafael Correa no centro da história. Noboa gerou uma retórica tecnocrática com ênfase no eu como enunciador e referências ao futuro. O esquema actancial mostra o desejo de comunicar uma história, no caso de González, enquanto Noboa delineou uma imagem distanciada dos aspectos dramáticos canônicos. As intervenções mostram que os elementos, tanto da cenografia quanto do discurso narrativo mítico, perdem a eficácia quando se deixam de lado as expectativas do público para o qual são orientados.
Downloads
Referências
BAJTÍN, M. M. 1982. Estética de la creación verbal. México: Siglo XXI.
BERNAL, C. A. 2016. Metodología de la investigación. Bogotá: Pearson.
BOURDIEU, P. 1997. Sobre la televisión. Barcelona: Anagrama.
CHARAUDEAU, P. Y MAINGUENEAU, D. 2005. Diccionario de análisis del discurso. Madrid: Amorrortu.
INSTITUTO DE LA DEMOCRACIA (ED.). 2020. [Disponible en línea en https://institutodemocracia.gob.ec/?u_course=codigo-de-la-democracia]. Código de la Democracia. Instituto de la Democracia [Consulta: 3 de marzo de 2024].
ECHEVERRÍA, V. 2008. Debates presidenciales y democracia en México. Desempeño de los candidatos en los debates presidenciales de 2006. Revista mexicana de ciencias políticas y sociales, 50(202), 33-49.
EL COMERCIO. 2021. [Disponible en línea en https://www.elcomercio.com/actualidad/debate-andres-arauz-guillermo-lasso.html]. Debate Presidencial: Andrés Arauz y Guillermo Lasso se confrontaron en cadena nacional este 21 de marzo. El Comercio. [Consulta: 25 de febrero de 2024].
EL UNIVERSO. 2017a. [Disponible en línea en https://www.eluniverso.com/noticias/2017/01/22/nota/6008254/debates-presidenciales-traves-historia/]. Debates presidenciales a través de la historia. El Universo. [Consulta: 22 de febrero de 2024].
EL UNIVERSO. 2017b. [Disponible en línea en https://www.eluniverso.com/noticias/2017/01/23/nota/6008257/febres-cordero-borja-debate-mas-recordado-ecuador/]. Febres-Cordero y Borja, el debate más recordado en Ecuador. El Universo. [Consulta: 5 de marzo de 2024].
EL UNIVERSO. 2017c. [Disponible en línea en https://www.eluniverso.com/noticias/2017/01/24/nota/6008299/tras-22-anos-ecuador-vivio-nuevamente-debates-electorales/]. Tras 22 años, Ecuador vivió nuevamente los debates electorales. El Universo. [Consulta: 3 de marzo de 2024].
ELSTER, J. 1998. La democracia deliberativa. Barcelona: Gedisa.
GIORDANO, V. 2020. Derechas, comunicación política y debates presidenciales televisados en América Latina en el ascenso del neoliberalismo. Cuadernos del Centro de Estudios de Diseño y Comunicación, (112), 69-86.
FORERO PORTELA, J. Y HURTADO PARDO, D. 2013. ACD una propuesta para el análisis de política pública de género. Discurso & Sociedad 7(2), 266-289.
GREIMAS, A. J. 1987. Semántica estructural: Investigación metodológica. Madrid: Gredos.
HACZEK, Á. R. (2023, agosto 21). ¿Quién es Daniel Noboa, la sorpresa de las elecciones en Ecuador? CNN. https://lc.cx/s7UcBk
LA HORA. 2023. [Disponible en línea en https://lc.cx/gd8UM8]. El Debate Presidencial fue el evento televisivo con mayor audiencia este 2023. La Hora. [Consulta: 5 de marzo de 2024].
MAINGUENEAU, D. 2001. ¿'Situación de enunciación' o 'situación de comunicación'? Barcelona: Paidós.
MAZZOLENI, G. 2014. La comunicación política. Madrid: Larousse - Alianza Editorial.
NARVAJA, H. V. 2017. Masetti: El periodista de la revolución. Buenos Aires: Sudamericana.
REAL ACADEMIA ESPAÑOLA. 2024. [Disponible en línea en https://www.rae.es/inicio].Real Academia Española. [Consulta: 5 de marzo de 2024].
Downloads
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2025 Galo Vásconez Merino, Hernán Pillajo BorjaQ, Jenny Zavala, Christian Miranda

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Os/As autores/as conservam os direitos autorais e garantem a RALED o direito de ser a primeira publicação do trabalho licenciado por uma Creative Commons Attribution License que permite compartilhar o trabalho com reconhecimento de sua autoria e a publicação inicial nesta revista.

